Wskazania dotyczące działań prewencyjnych
Okoliczności sprzyjające
Contents
Okoliczności sprzyjające ułatwiają sprawcom popełnienie przestępstwa, ograniczając możliwości prewencyjne. Potwierdzenie tego znajdziemy w raportach śledczych i relacjach osób śledztwa prowadzących, w rozmowach z ofiarami i sprawcami, a także obserwując sytuacje społeczne. Dla parametru OKOLICZNOŚCI SPRZYJAJĄCE wyznaczyliśmy 5 kategorii, które oczywiście można rozszerzyć:
- Fizyczne czynniki sprzyjające to coś, co zwiększa możliwości sprawcy lub pomaga zniweczyć działania prewencyjne. Internet pozwala ISIS motywować podatne na ich retorykę jednostki, tak jak aparaty telefoniczne umożliwiają ludziom wykonywanie obscenicznych telefonów, samochody mogą zostać wykorzystane do przeprowadzenia ataków terrorystycznych tam, gdzie nie ma barierek zabezpieczających, a kawałki bruku mogą stać się bronią w trakcie zamieszek z policją. Fizyczne czynniki sprzyjające mogą być legalne (na przykład chat, który wykorzystywał młody Kermisch, planując atak w Rouen) lub nielegalne (jak chociażby ciężarówka, którą ukradł Anis Amri w Berlinie). Fizyczne czynniki sprzyjające mogą zarówno przyjmować formę narzędzi, jak i być częścią fizycznego otoczenia.
- Społeczne czynniki sprzyjające przyczyniają się do wzrostu przestępczości lub powstania rozruchów poprzez zwiększanie korzyści płynących z przestępstwa, legitymizowanie jego popełnienia lub do niego zachęcanie. I tak na przykład gangi zapewniają społeczne wsparcie przestępczości, a opuszczone budynki zajmowane przez marginalne grupy mogą sprzyjać chuligańskim zachowaniom.
- Chemiczne czynniki sprzyjające zwiększają zdolność sprawców do ignorowania ryzyka i obniżają moralne zahamowania. Badania pokazują, że wielu zagranicznych bojowników terrorystycznych wspomagało się syntetycznymi substancjami odurzającymi, aby przeprowadzić ataki. W innych przypadkach strategią radzenia sobie ze stresem bywają inne rodzaje narkotyków lub alkohol w dużych ilościach. Powiązanie substancji chemicznych z przestępczością to kwestia daleko wykraczająca poza problemy drobnych wykroczeń.
- Instytucjonalne czynniki sprzyjające to jednostki lub organizacje, które dobrowolnie lub nieświadomie wspierają grupy mafijne i terroryzm. Policja na przykład może doprowadzić do eskalacji zachowań agresywnych, jeśli nieproporcjonalnie zareaguje na prowokacje. Rząd również może ułatwiać popełnianie przestępstw, jeśli zatwierdzi ustawy zmniejszające ryzyko, jakim przestępstwo jest dla potencjalnego sprawcy obarczone lub jeśli podejmie niewłaściwe decyzje dotyczące bezpieczeństwa.
- Medialne czynniki sprzyjające – media mogą sprzyjać terroryzmowi i przestępczości, jeśli na przykład nadmiernie skupiają się na przypadkach kryminalnych lub terrorystycznych, wspierając w ten sposób sprawców w osiąganiu ich głównego celu, jakim jest sianie strachu. Media mogą być też częścią cyberwojny, jeśli, świadomie lub nie, staną się bronią w rękach stron konfliktu lub ich przedstawicieli.